Znaczenie składek członkowskich w działalności gospodarczej

Uczestnictwo w stowarzyszeniach branżowych daje spółkom dostęp do cennych narzędzi wspierających działalność, takich jak udział w wydarzeniach branżowych, szkolenia czy dostęp do specjalistycznego know-how. W interpretacji z 16 lutego 2023 r. (nr 0111-KDIB2-1.4010.762.2022.1.AR) potwierdzono, że składki członkowskie mogą być uznane za koszt związany z działalnością gospodarczą, o ile przekładają się na realne korzyści dla spółki.

Podobne stanowisko zajęto w interpretacji z 2022 r. (sygn. 0111-KDIB-1-2.4010.606.2022.3.EJ), wskazując, że wydatki te nie podlegają opodatkowaniu ryczałtem jako wydatki niezwiązane z działalnością, pod warunkiem że służą realizacji celów biznesowych. W wielu branżach uczestnictwo w organizacjach branżowych jest standardem – trudno wyobrazić sobie działalność bez takiej współpracy.

Przykładowo, w branży medycznej członkostwo w stowarzyszeniach pozwala lekarzom zdobywać certyfikaty, uczestniczyć w szkoleniach i korzystać z programów wsparcia. Składki w takich przypadkach są bezpośrednio powiązane z działalnością przedsiębiorstwa i mogą być uzasadnione ekonomicznie.

Jednak sytuacja komplikuje się, gdy składki członkowskie przynoszą bezpośrednie korzyści wspólnikom spółki lub członkom zarządu. Wówczas mogą zostać uznane za ukryty zysk, co niesie ze sobą istotne ryzyko podatkowe.

Granica między działalnością gospodarczą a ukrytym zyskiem

Zgodnie z art. 28m ust. 3 ustawy o CIT, za ukryty zysk uznaje się świadczenia, wykonane w związku z prawem do udziału w zysku, inne niż podzielony zysk, których beneficjentem, jest udziałowiec, akcjonariusz albo wspólnik lub podmiot powiązany z podatnikiem lub z tym udziałowcem, akcjonariuszem albo wspólnikiem. Nawet drobne korzyści osobiste mogą wystarczyć do zakwalifikowania wydatku jako ukryty zysk.

Przykładem jest sytuacja, w której składka członkowska zapewnia wspólnikowi dostęp do indywidualnych certyfikatów, wpisów do baz danych lub szkoleń niemających bezpośredniego znaczenia dla działalności spółki. W przywołanej wcześniej interpretacji z 2022 r. (sygn. 0111-KDIB-1-2.4010.606.2022.3.EJ) Dyrektor KIS podkreślił, że takie wydatki mogą być traktowane jako ukryty zysk, jeżeli beneficjentem jest wspólnik, a nie spółka.

Jak zminimalizować ryzyko uznania składek za ukryty zysk?

Aby uniknąć takich sytuacji, kluczowe znaczenie ma właściwa dokumentacja korzyści biznesowych. Raporty ze szkoleń, potwierdzenie udziału w konsultacjach branżowych czy inne materiały potwierdzające związek wydatku z realizacją celów biznesowych mogą stanowić istotne dowody na potwierdzenie, że wydatki nie są ukrytymi zyskami ani wydatkami nie związanymi z działalnością. Ważne jest również, aby składki były opłacane za spółkę, a nie za konkretnego wspólnika czy członka zarządu. Tylko wówczas można zminimalizować ryzyko ich uznania za ukryty zysk i zapewnić pełne bezpieczeństwo podatkowe.

AUTORZY:
Justyna Pachołek – młodszy prawnik w Kancelarii ILT
Michał Kordiak – partner Kancelarii ILT