Czym jest restrukturyzacja i dlaczego nie jest tym samym co upadłość?

W obliczu kryzysu finansowego przedsiębiorcy często mylą pojęcia restrukturyzacji i upadłości, traktując je jako synonimy. To fundamentalny błąd. Restrukturyzacja to proces zmian w organizacji, mający na celu jej uzdrowienie i stanowi kluczowe narzędzie zarządzania kryzysowego. Jej głównym celem jest ratowanie firmy, poprawa jej efektywności operacyjnej i finansowej oraz odbudowa zaufania partnerów biznesowych, a nie likwidacja majątku.

Restrukturyzacja vs. Upadłość – kluczowa różnica

Polskie prawo daje jednoznaczne pierwszeństwo restrukturyzacji (ratowaniu firmy) przed upadłością (jej likwidacją). Upadłość to ostateczność, która kończy działalność przedsiębiorstwa, prowadzi do sprzedaży jego majątku i zwolnienia wszystkich pracowników. Restrukturyzacja ma cel dokładnie odwrotny – jej zadaniem jest zapewnienie firmie kontynuacji działalności, ochrona miejsc pracy i wypracowanie rozwiązania, które pozwoli zaspokoić wierzycieli w wyższym stopniu, niż byłoby to możliwe w scenariuszu likwidacyjnym.

Sygnały alarmowe – kiedy należy poważnie rozważyć restrukturyzację?

Decyzja o restrukturyzacji powinna być podjęta w odpowiednim momencie. Zarówno formalne przesłanki prawne, jak i wczesne, biznesowe sygnały ostrzegawcze są wskazaniem do natychmiastowego działania. Nasz zespół pomaga w precyzyjnej analizie sytuacji, abyś mógł podjąć świadomą i trafną decyzję.

Prawne podstawy do działania

Prawo restrukturyzacyjne precyzuje dwie główne przesłanki do otwarcia postępowania. Pierwszą jest stan niewypłacalności, czyli trwała utrata zdolności do regulowania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych. Drugą, dającą znacznie więcej czasu na reakcję, jest stan zagrożenia niewypłacalnością. Oznacza to sytuację, w której kondycja finansowa firmy wskazuje, że w niedługim czasie może stać się ona niewypłacalna. Już samo zagrożenie jest wystarczającą podstawą do rozpoczęcia procesu i skorzystania z ochrony prawnej.

Biznesowe symptomy kryzysu

Zanim pojawią się formalne przesłanki prawne, firma wysyła liczne sygnały świadczące o narastających problemach. Szybka reakcja na nie jest kluczowa. Do najważniejszych symptomów należą:

✔️ Odejście z firmy kluczowych menedżerów lub specjalistów.

✔️ Dramatyczny spadek płynności finansowej i problemy z terminowym płaceniem faktur.

✔️ Utrzymujące się ujemne przepływy pieniężne z działalności operacyjnej.

✔️ Wypowiedzenie przez banki kluczowych umów kredytowych lub odmowa dalszego finansowania.

✔️ Rosnąca presja ze strony konkurencji i utrata udziałów w rynku.

Zobacz też: Jak przeprowadzić restrukturyzację firmy krok po kroku

Co firma zyskuje dzięki restrukturyzacji? Najważniejsze korzyści

Decyzja o wdrożeniu postępowania restrukturyzacyjnego to nie tylko obowiązek prawny w stanie niewypłacalności, ale przede wszystkim szansa na realne korzyści. Proces ten wyposaża przedsiębiorcę w narzędzia, które pozwalają odzyskać kontrolę nad sytuacją.

„Tarcza ochronna” – oddech na wprowadzenie zmian

Jedną z najważniejszych korzyści jest natychmiastowa ochrona prawna. Z dniem otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego egzekucje komornicze prowadzone przeciwko firmie ulegają zawieszeniu. Co więcej, prawo chroni przedsiębiorstwo przed wypowiedzeniem kluczowych umów, takich jak umowa najmu lokalu, leasingu maszyn czy kredytu, co daje bezcenny czas i stabilizację niezbędną do wdrożenia planu naprawczego.

Szansa na porozumienie z wierzycielami i redukcję długu

Restrukturyzacja tworzy platformę do sformalizowanych negocjacji z wierzycielami. Ich zwieńczeniem jest układ, czyli porozumienie, które może zakładać na przykład częściowe umorzenie zadłużenia, rozłożenie spłaty na dogodne raty lub konwersję długu na udziały. Celem jest znalezienie rozwiązania, które będzie dla wierzycieli korzystniejsze niż scenariusz upadłości, co weryfikuje tzw. test prywatnego wierzyciela.

Narzędzia do głębokiej naprawy firmy

Sformalizowana restrukturyzacja to nie tylko ochrona, ale również aktywne działanie. Prawo restrukturyzacyjne, zwłaszcza w postępowaniu sanacyjnym, dostarcza potężnych narzędzi naprawczych. Umożliwia między innymi odstąpienie od niekorzystnych, długoterminowych umów, które obciążają finanse firmy, czy ułatwioną redukcję zatrudnienia w celu poprawy efektywności i dostosowania kosztów do realiów rynkowych.

Zobacz też: Restrukturyzacja czy upadłość – co wybrać i kiedy?

FAQ – Najczęściej zadawane pytania

Pytanie 1: Kto może skorzystać z restrukturyzacji?

Odpowiedź: Każdy dłużnik (przedsiębiorca), który jest niewypłacalny lub zagrożony niewypłacalnością, ale jego firma ma zdolność do pokrywania bieżących kosztów postępowania i posiada potencjał do dalszego prowadzenia działalności.

Pytanie 2: Ile trwa proces restrukturyzacji?

Czas trwania zależy od wybranego rodzaju postępowania. Najszybsze, Postępowanie o Zatwierdzenie Układu, może potrwać kilka miesięcy. Najbardziej złożone postępowanie sanacyjne trwa zazwyczaj do 12 miesięcy, z możliwością przedłużenia.

Pytanie 3: Czy restrukturyzacja oznacza, że zarząd traci kontrolę nad firmą?

Nie zawsze. W uproszczonych postępowaniach, takich jak Postępowanie o Zatwierdzenie Układu, zarząd zachowuje pełną kontrolę. Jedynie w najbardziej inwazyjnym postępowaniu sanacyjnym zarząd nad majątkiem co do zasady przejmuje wyznaczony przez sąd zarządca.

Pytanie 4: Jaki jest główny cel restrukturyzacji?

Głównym celem jest uniknięcie ogłoszenia upadłości firmy i jej likwidacji. Restrukturyzacja dąży do uratowania przedsiębiorstwa poprzez zawarcie układu z wierzycielami i wdrożenie skutecznych działań naprawczych.

Pytanie 5: Co się stanie, jeśli restrukturyzacja się nie powiedzie?

Nieudana restrukturyzacja nie jest końcem drogi. Najczęściej prowadzi do konieczności ogłoszenia upadłości, jednak firma zyskuje cenny czas i realną szansę na przetrwanie, której nie miałaby, nie podejmując próby uzdrowienia.

Potrzebujesz pomocy w restrukturyzacji?
Skontaktuj się z nami – pomożemy Ci przygotować plan układowy, przeprowadzić negocjacje z wierzycielami i odzyskać kontrolę nad finansami firmy: kancelaria@kancelariailt.pl

AUTOR:
Paweł Czechowski – adwokat i doradca restrukturyzacyjny w Kancelarii ILT